هر معلمی در هر رشته‌ای برای این که بتواند بازدهی دانش‌آموزان یا دانشجویان خود را بالا ببرد، باید با روش‌های آموزش آشنایی کامل داشته باشد تا بتواند متناسب با سن دانش‌آموزان و سطح تحصیلی آنان بهترین روش را به کار گیرد. امروزه، آموزش به دو مدل مجازی و حضوری دسته‌بندی می‌شود و هر یک از این مدل‌های آموزشی الزامات خاص خود را دارد تا بهترین نتیجه در انتهای هر کلاس حاصل شود. از سالی که ویروس کرونا همه‌گیر شد، شاهد افزایش برگزاری کلاس‌های آنلاین با موضوعات متنوع در تمامی سطوح هستیم؛ بنابراین الزامیست که مدرسان آنلاین با متدهای آموزشی پُر بازده و تأثیرگذار در آموزش آنلاین آشنایی کامل داشته باشند. یکی از این متدها گیمیفیکیشن (Gamification) نام دارد. اگر تمایل دارید با گیمیفیکیشن در آموزش مجازی آشنا شوید، در ادامه با اسکای روم همراه باشید.

فهرست محتوا

• منظور از گیمیفیکیشن در آموزش چیست؟
• گیمیفیکیشن در آموزش مجازی چه تأثیری دارد؟‌
• انواع گیمیفیکیشن در آموزش کدام‌اند؟
• ۳ نمونه گیمیفیکیشن در آموزش
• آموزش گیمیفیکیشن در کلاس کودکان
• نتیجه‌گیری
• اسکای روم؛ معتبرترین پلتفرم برگزارکننده جلسات و کلاس‌های آنلاین

منظور از گیمیفیکیشن در آموزش چیست؟

منظور از گیمیفیکشن، بازی وارسازی در آموزش است؛ به بیان دیگر با استفاده از روش‌های بازی‌وار مدرسین سعی دارند تا به نتایج مد نظر خود در آموزش برسند. این روش، به ویژه در کودکان و نوجوانان، یک تکنیک بسیار جالب و تأثیرگذار برای افزایش میل دانش‌آموزان به یادگیری محسوب می‌شود. در این روش هیچ‌گونه چهارچوب یا اصول خاصی وجود ندارد و درصد زیادی از آن به خلاقیت مدرس برمی‌گردد. در روش گیمیفیکیشن، هدف اصلی ایجاد انگیزه و در عین حال لذت بردن از فرایند آموزش و یادگیری است. با کمک این شیوه یادگیری، فراگیران با اشتیاق بیشتری در کلاس‌ها شرکت خواهند کرد و احتمال افزایش بازدهی و بهره‌وری در آنان به طرز چشمگیری افزایش پیدا می‌کند.

گیمیفیکیشن در آموزش مجازی چه تأثیری دارد؟‌

آموزش مجازی در مقایسه با آموزش حضوری طرفداران بسیار بیشتری دارد؛ چرا که در این روشِ آموزش هزینه‌ها به طور قابل توجهی کمتر هستند و فراگیران می‌توانند در منزل تنها با اتصال به اینترنت و استفاده از گوشی یا کامپیوتر، در کلاس‌ها شرکت نمایند و از ابزارهای آنلاین برای یادگیری بهره‌مند شوند. حال اگر شما جزء اساتید آموزش آنلاین هستید و دنبال راه‌حلی کارآمد برای افزایش بازدهی کلاس‌های خود می‌گردید، توصیه می‌شود که آموزش مجازی را با گیمیفیکیشن ادغام کنید و تا بتوانید مطالب آموزشی خود را به شیوه‌ای جدید و جذاب به فراگیران ارائه دهید. با کمک این روش امکان آموزش مطالب گوناگون به شیوه‌ای ساده، جذاب و قابل فهم به رده‌های سنی متفاوت وجود دارد؛ بنابراین گیمیفیکیشن در آموزش مجازی تنها محدود به رده سنین کودکان نمی‌شود.

اگر بتوانید در کلاس مجازی خود از مفاهیم بازی‌گونه استفاده نمایید، کلاس آموزشی شما دیگر خسته‌کننده نخواهد بود و به تبعِ آن مطالبی که درس می‌دهید، بهتر در ذهن فراگیران باقی خواهد ماند. در کل، این روش آموزش موجب افزایش لذت در فرایند یادگیری، به وجود آمدن انگیزه و اشتیاق برای یادگیری، افزایش میل به یادگیری در ازای دریافت جایزه، افزایش اعتماد به نفس و ایجاد محیطی سرگرم‌کننده و در عین حال مفید می‌شود.

انواع گیمیفیکیشن در آموزش کدام‌اند؟

اکنون که می‌دانیم گیمیفیکیشن در آموزش مجازی چه تأثیر مثبتی دارد، ممکن است این سوال برایتان پیش بیاید که آیا برای این روش آموزش دسته‌بندی خاصی وجود داشته یا خیر؟‌ در کل، استراتژی‌های مختلفی برای پیاده‌سازی این روش آموزش در کلاس مجازی مطرح هستند که می‌توان از هر یک متناسب با سطح کلاس، امکاناتی که در اختیار دارید و سایر شرایط بهره ببرید. در ادامه، به معرفی استراتژی‌های مذکور خواهیم پرداخت:

۱. استراتژی امتیاز محور

Point System یا استراتژی امتیاز محور از جمله استراتژی‌های جالب و کاربردی در گیمیفیکیشن محسوب می‌شود. مطابق این استراتژی، مدرس باید برای انجام وظایف و کارهای مختلف، امتیاز تعیین کند و با گذر از هر مرحله، وظایف و تسک‌ها کمی سخت‌تر شوند. در این روش، دانش‌آموز سعی دارد که با هدف رسیدن به مرحله بعدی و کسب امتیاز بیشتر، مراحل را به طور دقیق و با تمرکز بیشتر انجام دهد. در واقع، امتیازات به نوعی مشوق او برای ادامه مراحل هستند. البته، باید در نظر داشته باشید که این روش موجب رقابتی شدن فضای کلاس خواهد شد و مدرس باید روی این موضوع کنترل داشته باشد.

۲. استراتژی نشان محور

استراتژی دوم، نشان محور یا Badge System است که به جای امتیاز، دانش‌آموزان در ازای انجام تسک‌ها نشان دریافت خواهند کرد. این نشان می‌تواند به انتخاب مدرس و متناسب با کلاس، یک ابزار یا شی یا هر نوع نشان آنلاین یا فیزیکی باشد.

۳. استراتژی چالش محور

استراتژی سوم، Challenge System یا چالش‌ محور است. در این شیوه آموزش به جای این که دانش‌آموزان مراحل مختلف را پشت سر بگذارند، باید در چالش‌هایی که توسط مدرس طرح می‌شود شرکت نمایند.

۳ نمونه گیمیفیکیشن در آموزش

هر نوع بازی فکری که فراگیران را به چالش دعوت کند و موجب شود که در راستای رسیدن به یک هدف خاص در بازی تفکر کنند، نمونه‌ای از گیمیفیکیشن در آموزش به حساب می‌آید. در ادامه، با چند نمونه از گیمیفیکشن آشنا خواهیم شد:

۱. اپلیکیشن یادگیری زبان دولینگو

یکی از نمونه‌هایی که از بازی در آموزش استفاده می‌کنند، اپلیکیشن‌های یادگیری زبان هستند. دولینگو یکی از مشهورترین و محبوب‌ترین اپلیکیشن‌های یادگیری زبان محسوب می‌شود؛ چرا که محیطی سرگرم‌کننده برای فراگیری زبان‌های مختلف فراهم آورده است و همین موضوع موجب شده تا افرادی که در این برنامه مشغول به یادگیری هستند، در فرایند یادگیری احساس خستگی کمتری کنند و از روند فراگیری واژگان جدید زبان خارجی مورد نظر و اصطلاحات و قواعد دستوری لذت ببرند.

۲. آکادمی خان

Khan Academy یکی از پلتفرم‌های غیر انتفاعی آموزشی رایگان در ایالات متحده آمریکا به حساب می‌آید که برای دانش‌آموزان در مقاطع مختلف، دوره‌های متنوعی را در نظر گرفته است. در این آکادمی از انواع مختلف بازی‌ها در فرایند آموزش با کمک استرتژی‌های امتیاز محور و نشان محور استفاده می‌شود. این آکادمی در یوتیوب ویدیوهای آموزشی مختلفی را منتشر کرده و با استفاده از تکنیک‌های بازی‌وار کلاس‌های آموزشی جذابی را در رشته‌های ریاضی، فیزیک، شیمی و اقتصاد برگزار می‌نماید.

۳. کوئیزلت

یکی دیگر از پلتفرم‌هایی که از گیمیفیکیشن در آموزش بهره می‌برد، Quizlet نامیده می‌شود. این پلتفرم چند ملیتی است و روی ارائه راه‌حل‌های بازی‌وار در فرایند آموزش و همچنین برگزاری آزمون تمرکز دارد. از جمله محصولاتی که توسط این پلتفرم ارائه شده می‌توان به بازی‌های تطبیقی، فلش کارت‌های دیجیتال، تمرین و آزمون‌های بازی محور اشاره داشت.

آموزش گیمیفیکیشن در کلاس کودکان

این روش آموزش برای کودکان بسیار جذاب است؛ چرا که آن‌ها به دلیل سن پایین خود در دوره‌ای از زندگی هستند که گرایش بیشتری به سرگرمی و بازی دارند. اگر قصد دارید که این روش آموزشی را در کلاس کودکان یا دانش‌آموزان ابتدایی پیاده‌سازی کنید، توصیه می‌شود به نکات زیر دقت داشته باشید:

۱. شناسایی و تحلیل نیاز و مشکلات اساسی دانش‌آموزان

اصلی‌ترین و مهم‌ترین مرحله‌ای که هر معلمی باید در نظر داشته باشد، شناسایی مشکلات دانش‌آموزان است تا بتواند متناسب با این مشکلات بهترین راه‌حل‌های آموزشی را ارائه دهد. به عنوان مثال، اگر دانش‌آموزان عمدتاً اعتمادبه‌نفس ندارند یا این که عملکرد خوبی در پرسش و پاسخ کلاسی از خود نشان نمی‌دهند، باید متناسب با این مشکل مرحله بعدی را انجام دهید.

۲ طراحی بازی بر اساس نیاز دانش‌آموزان

برای رفع مشکلات دانش‌آموزان، گیمیفیکیشن در آموزش را پیاده‌سازی کنید. با طراحی یک بازی جذاب می‌توانید به رفع مشکلات دانش‌آموزان بپردازید و رفته‌رفته نقاط ضعفشان را به نقاط قوت تبدیل نمایید.

۳. ایجاد رقابت سالم بین دانش‌آموزان

طی فرایند گیمیفیکشن امکان شکست دانش‌آموزان و دلسردی و از بین رفتن انگیزه آن‌ها وجود دارد. پیش‌بینی‌های لازم را انجام دهید و نگذارید که علاقه دانش‌آموزان از بین برود. همچنین، سعی داشته باشید که در کلاس یک جو رقابتی سالم برقرار گردد.

بیشتر ‌بخوانید: برای آشنایی با یکی قوانین مهم آموزش مجازی، از جمله مجوز آموزش مجازی این مقاله را مطالعه نمائید.

نتیجه‌گیری

در این مقاله به تأثیر گیمیفیکیشن در آموزش مجازی، انواع گیمیفیکیشن و نکاتی که باید در طراحی بازی‌ها رعایت نمایید پرداختیم. به طور خلاصه، منظور از گیمیفیکشن، برگزاری کلاس‌های آموزشی و ارائه مطالب در قالب بازی‌های جذاب متناسب با شرایط کلاس، رده سنی دانش‌آموزان و در راستای برطرف کردن مشکلات آنان است. این شیوه آموزشی موجب جذاب‌تر شدن روند کلاس و افزایش بازدهی دانش‌آموزان خواهد شد.

اسکای روم؛ معتبرترین پلتفرم برگزارکننده جلسات و کلاس‌های آنلاین

اگر دنبال یک پلتفرم معتبر با امکانات و ابزارهای آموزشی ایده‌آل می‌گردید که کلاس‌های خود را در آن برگزار نمایید، اسکای روم اینجاست تا بهترین امکانات را در اختیار شما با پشتیبانی قوی قرار دهد. برای کسب اطلاعات بیشتر و استعلام تعرفه‌های برگزاری کلاس آنلاین می‌توانید وب‌سایت اسکای روم را مورد بررسی قرار دهید.