آموزش آنلاین یا حضوری، کدام روش آموزشی بهتر است؟

شنیده‌اید که بعضی اوقات می‌گویند، آموزش حضوری بهتر از آنلاین است؟ چرا؟ چون در محیط یادگیری با همکلاسی‌ها حضور دارید. این جمله معروف عموماً بین مردم نقل‌ قول می‌شود. به همین خاطر، در این مطلب به مقایسه آموزش حضوری و آنلاین می‌پردازیم تا ببینیم کدام یک، برای یادگیری مناسب هستند؟

بعد از این همه کلنجار رفتن، سوال این بود که کلاس آنلاین بهتر است یا حضوری؟ بعد از دوره غم انگیز کرونا، با فراگیر شدن روش‌های آموزشی به صورت آنلاین، این سوال بارها و بارها در ذهن هر مخاطبی تکرار می‌شود. این مخاطب چه بخواهد تخصصی یاد بگیرد و چه بخواهد فعالیتی مثل آموزش / یادگیری زبان داشته باشد، این سوال را تکرار می‌کند.

به هر حال، آموزش آنلاین و حضوری، هر کدام مزایا، طرفداران و چالش‌های خاص خودشان را دارند. در این راهنمای کامل،  می‌خواهیم با مقایسه آموزش آنلاین و حضوری، به شما کمک کنیم تا با دید وسیع‌تر، بهترین انتخاب را نسبت به شرایطتان داشته باشید. توجه داشته باشید که در مقاله‌ای دیگر، توضیح داده‌ایم کلاس آنلاین چیست؟ اما در این مقاله می‌خواهیم آموزش حضوری با غیر حضوری را بررسی کنیم.

مزایا و معایب آموزش آنلاین

آموزش آنلاین، مدت زمان نسبتاً کوتاهی است که به واسطه دوران همه‌گیری کرونا، در کشور رواج پیدا کرد و آموزشگاه‌ها، موسسات آموزشی، دانشگاه‌ها و … به سمت آن رو آوردند.

مزایای اصلی آموزش آنلاین

اگر به دنبال مزایای استفاده از آن هستید، ادامه مطلب برای شما است.

• انعطاف‌پذیری در شیوه حضور و دسترسی از هر کجا: این یکی از بزرگ‌ترین مزیت‌هایی است که به لطف آموزش آنلاین نصیب همه می‌شود. عملاً دیگر محدودیت‌های جغرافیایی از بین می‌رود و می‌توانید از هر کجا که هستید، کلاس‌ها را برگزار کرده یا شرکت کنید. اینجا دیگر فاصله مهم نیست، بلکه دسترسی به اینترنت اهمیت پیدا می‌کند تا خللی در روند برگزاری کلاس وجود نداشته باشد.
• صرفه‌جویی در هزینه و زمان: اینکه از محلی ثابت، مثل خانه یا کافه، بتوانید بدون هزینه‌های اضافی مثل رفت و آمد از آموزش دادن / گرفتن بی نصیب نمانید؛ خودش مزیت قابل توجه دیگری است. بنابراین قادر خواهید بود تا هزینه‌های صرفه‌جویی شده خودتان را صرف کارهای دیگری کنید.
• دسترسی به منابع آموزشی متنوع: مزیت دیگر، این است که برگزارکننده و شرکت‌کننده می‌توانند به راحتی فایل‌های خودشان را باهم به اشتراک بگذارند. این لحظه، تجربه مجدد همان حس و حالی است که می‌خواهید تمرین‌ها خود را به صورت حضوری به استاد / مدرس نشان داده یا چیزی تحویل بگیرید؛ منتها از نوع دیجیتالی‌اش.
• یادگیری مجدد، بی‌دردسر و حاشیه: در هر صورت، می‌توانید کل کلاس را به صورت ویدیویی ضبط کرده و بعداً بارها و بارها تدریس برگزارکننده را مشاهده کنید. این کار یا از طریق ضبط ابری اتاق، مثل ویژگی‌ای که اسکای‌روم دارد، انجام می‌شود یا شرکت‌کننده به صورت مجزا به وسیله نرم‌افزارها یا برخی از افزونه‌ها (اکستنشن‌ها)، کل محتوا را ضبط می‌کند.

چالش‌ها و معایب آموزش آنلاین

با این حال، هر امکاناتی در کنار مزایا، معایب خاص خودش را دارد و هیچ مسیری، بی نقص نیست. اگر به دنبال آموزش آنلاین هستید، این نکات دید وسیع‌تری به شما می‌دهد:

• نبودن در محیط آموزشی: در محیط آنلاین، شخصاً شما مدیریت زمان و تمرکز را در اختیار دارید. از آنجایی که در محیط آموزشی نیستید، ممکن است خیلی از اتفاقات پیرامونتان، تمام حواس و تمرکزتان را پرت کند. 
• وابستگی به اینترنت و وسایل: برای اینکه حضورتان در این کلاس‌ها ثبت شود، همیشه نیاز به اینترنت همراه برای از دست ندادن زمان کلاس دارید. با این حال، حتماً هم باید تلفن همراه در دست گرفته یا لپ‌تاپتان را با خود حمل کنید.
• کاهش تعاملات اجتماعی: شاید خیلی از مردم اینطوری باشند که آموزش خصوصی را نسبت به آموزش‌های گروهی و تعاملاتی ترجیح دهند؛ اما وقتی در محیط کلاس بوده و مجبور به تعاملات گروهی شوید، تمام مباحث را بهتر یاد گرفته و درک خواهید کرد.

حالا که با بررسی مزایا و معایب کلاس آنلاین، راه را تقریباً پیدا کرده‌اید، بهتر است نگاهی هم به روش سنتی‌تر داشته باشیم که تا پیش از این‌ها در کشور و البته جهان بیشتر برگزار می‌شد.

مزایا و معایب آموزش حضوری

روش سنتی، روشی که هنوز هم در جوامع امروزی کاربرد دارد و به عقیده خیلی‌ها، بهترین راه برای یادگیری هر موضوعی است. این روش بعد از ظهور تکنولوژی‌ها و امکانات جدید، هنوز هم مزایای قابل توجه‌ای دارد.

مزایای اصلی آموزش حضوری

• تعامل مستقیم و چهره‌به‌چهره: اگر به دنبال این هستید که آموزشی مثل زبان را در محیط اجتماعی‌ و تعاملات فیزیکی یاد بگیرید، آموزش حضوری بهترین گزینه است. وقتی که در شرایط و محیط آموزشی باشید، اولاً تمام تمرکزتان در همان محیط خواهد بود و دوماً تعاملات مستقیم و راحت‌تری با مدرس / شرکت‌کننده خواهید داشت. اگر هم کلاستان گروهی باشد، چه عالی! حتی مجبور می‌شوید با هم‌کلاسی‌ها، به صورت گروهی کار کنید تا راحت‌تر مباحث را به خاطر بسپارید.
• ساختاری و نظم مشخص: کلاس‌های حضوری، بر مبنای چارت درسی تشکیل می‌شود. یعنی شما در روز و ساعتی مشخص باید در آموزشگاه حاضر شوید تا مباحث را از دست ندهید. همین، باعث بروز تعهد در شما می‌شود. با این مبنا، برای آموزش، صرف هزینه‌هایی که پرداخت کرده‌اید (مثل رفت‌و‌آمد)، ارزش بیشتری قائل خواهید شد.
• تمرکز بیشتر  و حواس پرتی کمتر: حضور در یک محیط فیزیکی مشخص به طور طبیعی باعث کاهش حواس‌پرتی‌های محیطی می‌شود. بنابراین با تمرکز بیشتری نسبت به مسائل آموزشی برخورد می‌‌کنید.
• تجربه اجتماعی بیشتر یعنی شبکه‌سازی بیشتر: محیط دانشگاهی و آموزشی، بهترین فرصت برای شبکه‌سازی، پیدا کردن همکاران و دوستان جدید، تحریک به زندگی اجتماعی و … است. همین روندهای پویا باعث می‌شود تا در نهایت، دست به اقدامات بزرگ‌تری در تعامل با دیگران بزنید و اضطراب‌های شخصی‌ خودتان را کاهش دهید.

چالش‌ها و معایب آموزش حضوری

• هزینه‌های بالا: کافی است به قیمت کلاس‌های حضوری و آنلاین نگاه کنید. یک کلاس مشابه در یک سطح به صورت حضوری، گران‌تر از کلاس آنلاین است. هزینه‌های رفت‌و‌آمد، خوراکی و حتی در بعضی از موارد کلان‌تر که مربوط به دانشگاه‌ها می‌شود، اجاره خوابگاه یا مسکن شرکت‌کننده برای حضور در کلاس، هزینه‌ها را به صورت سرسام‌آوری بالا می‌برد.
• محدودیت جغرافیایی: بر خلاف آموزش آنلاین، اینجا مهم است که در کجای کشور هستید. برای مثال اگر کلاس شما در تهران برگزار می‌شود، باید خودتان را از شهری که زندگی می‌کنید، به تهران رسانده تا سر کلاس حاضر شوید. بنابراین دسترسی شما به شرکت‌کنندگان بیشتر یا برگزاری کلاس‌ها با جمعیت بالا، به سادگی یک کلیک، امکان‌پذیر نیست.
• زمان‌بندی غیر منعطف: به عنوان فرد شاغل، کلاس حضوری می‌تواند زمان‌بندی شما را بهم بریزد. جدا از اینکه باید رأس تایمی مشخص سر کلاس حاضر شوید، عوامل مختلف مثل ترافیک، جا ماندن از وسیله نقلیه، اتفاقات غیرقابل پیشینی و موارد دیگر، حسابی برنامه‌های شما را بهم می‌ریزد و خسته‌تان می‌کند.
• از دست دادن محتواهای کلاس: اگر یک جلسه حضور پیدا نکرده باشید یا برخی از مطالب کلیدی را از دست بدهید، دیگر هیچ محتوای ویدیویی ضبط شده‌ای وجود ندارد تا بعداً سر فرصت آن را با خیال راحت تماشا کنید. به همین خاطر، باید سراغ جزوه همکلاسی‌ها رفته یا در بدترین حالت، مطالب آن کلاس را از دست بدهید.

سعی کردیم با این دو دسته‌بندی، مقایسه آموزش آنلاین و حضوری را ملموس‌تر برایتان ترسیم کنیم تا خودتان بهترین مسیر برای آموزش دادن یا یاد گرفتن را پیدا کنید.

کدام روش مناسب‌ تر است؟ حضوری یا آنلاین

حالا که با مزایا و معایب هر دو روش آشنا شدیم، به سوال اصلی می‌رسیم که آموزش آنلاین یا حضوری؟

پاسخ ساده است. هیچ روشی به طور مطلق «بهتر» نیست. بهترین انتخاب، کاملاً به شخصیت، اهداف، شرایط و سبک یادگیری شما بستگی دارد. در واقع، این دو روش حتی می‌توانند مکمل یکدیگر باشند؛ درست مانند تفاوت سمینار و وبینار که هر کدام جایگاه و کاربرد خاص خود را دارند.

برای اینکه راحت‌تر تصمیم بگیرید، مثل مسیر زیر، برای خودتان توضیحاتی داشته باشید.

آموزش آنلاین برای شما بهتر است اگر:

• برنامه شلوغی داشته و به انعطاف‌پذیری نیاز دارید: اگر شاغل هستید یا مسئولیت‌های دیگری دارید، آموزش آنلاین به شما اجازه می‌دهد تا زمان یادگیری را خودتان مدیریت کنید.
• فردی خودانگیخته و منظم هستید: اگر فردی خودجوش هستید و توانایی بالایی در برقراری نظم شخصی دارید، کلاس آنلاین گزینه ایده‌آل برای شما‌ است.
• می‌خواهید در هزینه‌ها صرفه‌جویی کنید: اگر بودجه محدودی دارید، آموزش آنلاین با حذف هزینه‌های جانبی، یک انتخاب اقتصادی هوشمندانه است.
• به دنبال دوره‌های خاص یا اساتید برتر هستید: اگر دوره یا استاد مورد نظر شما در شهر دیگری است، آموزش آنلاین این محدودیت را برایتان برمی‌دارد.

آموزش حضوری برای شما بهتر است اگر:

• از تعامل اجتماعی و کار گروهی انرژی می‌گیرید: اگر یادگیری در کنار دیگران و بحث‌های چهره‌به‌چهره به شما انگیزه می‌دهد، محیط حضوری برایتان ایده‌آل‌تر است.
• برای تمرکز به محیطی ساختارمند نیاز دارید: اگر در خانه به راحتی دچار حواس‌پرتی می‌شوید، چارچوب منظم و محیط فیزیکی کلاس درس به شما کمک می‌کند تا متمرکز بمانید.
• یادگیری عملی و تجربی برایتان مهم است: برای رشته‌هایی که نیاز به کار در آزمایشگاه یا کارگاه‌های عملی دارند، آموزش حضوری همچنان یک ضرورت است.
• ترجیح می‌دهید سوالات خود را مستقیماً بپرسید: اگر از ارتباط مستقیم و دریافت بازخورد فوری از مدرس لذت می‌برید، کلاس حضوری این نیاز شما را بهتر برآورده می‌کند.

پس، مهم‌ترین قدم این است که خودتان را بشناسید و با آگاهی، مسیری را انتخاب کنید که با سبک زندگی و شخصیت شما بیشترین هماهنگی را دارد.

سوالات متداول

کلاس آنلاین بهتر است یا حضوری؟

هیچ پاسخ یکسانی برای همه وجود ندارد. بهترین روش به شخصیت، اهداف و شرایط شما بستگی دارد. اگر به انعطاف‌پذیری، صرفه‌جویی در هزینه و دسترسی به دوره‌های متنوع اهمیت می‌دهید، کلاس آنلاین گزینه بهتری است. اگر برای یادگیری به ساختار منظم، تعامل اجتماعی مستقیم و محیط فیزیکی نیاز دارید، کلاس حضوری برای شما مناسب‌تر خواهد بود.

برای کنکور کلاس آنلاین بهتر است یا حضوری؟

این موضوع کاملاً به انضباط شخصی و سبک یادگیری داوطلب بستگی دارد. کلاس آنلاین به داوطلب انعطاف‌پذیری بسیار بالایی برای مدیریت زمان و برنامه‌ریزی می‌دهد، اما کلاس حضوری با ایجاد یک ساختار منظم و اجباری، می‌تواند برای داوطلبانی که برای درس خواندن به فشار و نظارت خارجی نیاز دارند، مفیدتر باشد.